انوار معرفت، سال یازدهم، شماره دوم، پیاپی 23، پاییز و زمستان 1401، صفحات 145-158

    خلافت الهی از دیدگاه امام خمینی (ره)‏

    نویسندگان:
    طاهره معصوم زاده / دانشجوی دکتری عرفان اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی تهران ـ واحد تهران مرکزی / maedeh_parvizi@yahoo.com
    ✍️ عبدالرضا مظاهری / استاد گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی تهران ـ واحد تهران مرکزی / mazaheri711@yahoo.com
    خسرو ظفرنوایی / استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی تهران ـ واحد تهران مرکزی / mahdinavaei2@yahoo.com
    doi 10.22034/erfani.2024.2021540
    چکیده: 
    یکی از ابعاد علمی امام خمینی(ره) در کنار فقه و فقاهت (فقه الاصغر)، ورود ایشان در مطالعات فلسفی و عرفانی (فقه الاکبر) است. مرتبه والای مطالعات عرفانی ایشان را باید در مبحث «خلافت» و «ولایت» یا به تعبیری دیگر در مسئله «خلیفۀ‌اللهی انسان» یا «انسان کامل» جست‌وجو کرد که به نظر می‌رسد علاوه بر بن‌مایه‌های شیعی، تا حد زیادی تحت تأثیر مکتب یا مشرب ابن‌عربی قرار دارد. در این مقاله نویسندگان کوشیده‌اند تا به اجمال، ابعاد گوناگون مسئله «خلافت الهی» را به‌مثابه مظهر و جلوه‌گاه اسما و صفات الهی در سلسله‌مراتب وجود از دیدگاه امام خمینی(ره) بررسی کنند و رابطة ولایت و خلافت را از نظر ظهور و بطون در مراتب عالم تکوین و تدوین به روش «استقرایی» و «کتابخانه‌ای» (غالباً با تکیه بر آثار ایشان) تبیین و اثبات نمایند که «حقیقت محمدیه به‌مثابه خلیفه، محل ظهور و تجلی اسما و صفات الهی است و رسول خدا(ص) مجلای اسم اعظم و خلیفه این خلافت است و بعد از ایشان، جانشینان او به‌عنوان امام و ولی حامل این ولایت و خلافت‌اند».
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Divine Caliphate from Imam Khomeini's Viewpoint
    Abstract: 
    In addition to with fiqh and jurisprudence (Fiqh al-Asghar), one of the scientific aspects of Imam Khomeini is his interest in philosophical and mystical studies (Fiqh al-Akbar). His excellence in mystical studies is manifest in the topic of "caliph" and "Wilayat", or in other words, the issue of “God's vicegerent” or "Perfect Man”, which seems to be under the influence of Ibn Arabi’s school in addition to the Shiite principles. Using "inductive" and "library" method, the authors of this article have tried to briefly examine the various dimensions of the issue of "divine vicegerecy " as the manifestation of divine names and attributes in the hierarchy of existence from Imam Khomeini's point of view and explain the relationship between vicegerecy and wilayat in terms of being manifest and non-manifest in the world of evolution. They also try to prove that “The Muhammadan Truth” as the caliph is the locus of emergence and manifestation of divine names and attributes, and the Messenger of God is the manifestation of the Great Name and the vicegerent of this caliphate, and after him, his successors (imams and guardians) possess wilayat and vicegerency.
    • کدیور، محسن، 1378، حکومت ولایی‏‏، تهران، نشر نی.
    • ‏‏‏‏کیاشمشکی، ابوالفضل، 1378، ولایت در عرفان‏‏ با تکیه بر آراء امام خمینی، قم، ‎‏دارالصادقین.
    • مظاهری، عبدالرضا، 1378، شرح تعلیقه آیت‌الله العظمی امام خمینی بر فصوص الحکم ابن‌عربی، تهران، علم.
    • ‏‏منصوری لاریجانی، اسماعیل، 1375، جلوه‌های ولایت در آثار امام خمینی‏، تهران، عروج.
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله، 1361، ‏‏مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه‏‏، ترجمة سیداحمد فهری، تهران، چاپخانه بهرام.‏
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1371، ‏‏شرح دعای سحر‏‏، ترجمة سیداحمد فهری، تهران، اطلاعات.‏
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1373، ‏‏مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایه‏‏، مقدمة سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1375، تفسیر سورۀ حمد‏‏، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1378الف، آداب الصلاة‏‏، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1378ب، ‏‏صحیفۀ نور‏‏، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.‏
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1380، شرح چهل حدیث‏‏، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    • ‏‏موسوی خمینی، روح‌الله ، 1410ق، ‏‏تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس‏‏، قم، پاسدار اسلام.
    • نصر، سیدحسین، 1366، علم در اسلام، تهران، سروش.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    معصوم زاده، طاهره، مظاهری، عبدالرضا، ظفرنوایی، خسرو.(1401) خلافت الهی از دیدگاه امام خمینی (ره)‏. فصلنامه انوار معرفت، 11(2)، 145-158 https://doi.org/10.22034/erfani.2024.2021540

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    طاهره معصوم زاده؛ عبدالرضا مظاهری؛ خسرو ظفرنوایی."خلافت الهی از دیدگاه امام خمینی (ره)‏". فصلنامه انوار معرفت، 11، 2، 1401، 145-158

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    معصوم زاده، طاهره، مظاهری، عبدالرضا، ظفرنوایی، خسرو.(1401) 'خلافت الهی از دیدگاه امام خمینی (ره)‏'، فصلنامه انوار معرفت، 11(2), pp. 145-158

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    معصوم زاده، طاهره، مظاهری، عبدالرضا، ظفرنوایی، خسرو. خلافت الهی از دیدگاه امام خمینی (ره)‏. انوار معرفت، 11, 1401؛ 11(2): 145-158