TY - JOUR ID - 2021925 TI - بررسی انتقادی جایگاه قطب در طریقت‌های صوفیه بر اساس ‏آموزه‌های کلام و عرفان اسلامی‏ JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 17 LA - fa SN - 2645-8217 AU - Ali, Ranjbar AD - دانشجوی دکتری - ادیان و عرفان مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) AU - Hosein, mozaffari AD - استادیار - مؤسسه امام خمینی(ره) Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 12 IS - 2 SP - 69EP - 86قطب ,جايگاه قطب ,تصوف ,کلام ,عرفان ,DO - 10.22034/erfani.2025.2021925 AB - طریقت‌های صوفیه بازتاب اجتماعی بعد تربیتی تصوف و عرفان اسلامی ‌هستند و مقام قطبیت بالاترین ‏‏جایگاه در ساختار این طریقت‌ها به‌شمار می‌رود. این مقام که درواقع بر ‏مسئلة انسان کامل و جایگاه آن در ‏‏نظام عالم بنا شده، دستاویز برخی از سردمداران طرق صوفیه برای فریب مریدان قرار گرفته و آسیب‌های ‏‏فردی و اجتماعی متعددی را ‏به‌وجود آورده است.‏ این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی به نقد و بررسی دعاوی اقطاب صوفیه دربارة مقام و جایگاه ایشان پرداخته است. اقطاب صوفیه معتقد به مرتبة بالایی از ولایت برای ‏خود ‏هستند. آنان سجده در برابر خود و نیز تصور صورت خود را به هنگام ذکر، جایز می‌دانند. آنان ‏معتقد به ‏اطاعت بی‌چون و چرا از دستورات خود هستند. اما این دعاوی با آموزه‌های عرفان و ‏کلام ‏اسلامی‌ناسازگار است؛ زیرا برخی از این مقامات مختص انسان کامل و معصومان است و ‏ادعای برخی دیگر از این مقامات، حتی دربارة معصومان هم جایز نیست.‏ UR - https://erfani.nashriyat.ir/node/2021925 L1 - https://erfani.nashriyat.ir/sites/erfani.nashriyat.ir/files/article-files/2021925-1738124755.pdf ER -