TY - JOUR ID - 5001488 TI - بررسی انگارة غیراجتماعی و ضدتمدنی بودن آموزة «وحدت شخصی وجود» JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 17 LA - fa SN - 2645-8217 AU - Alireza, Kermani AD - دانشیار - گروه عرفان مؤسسه AU - Mojtaba, Mohammadi AD - دانشجوی دکتری - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) AU - Ahmad, Saeidi AD - دانشیار - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) Y1 - 2024 PY - 2024 VL - 13 IS - 1 SP - 39EP - 56عرفان ,وحدت شخصى وجود ,جامعه ,تمدن‌سازی ,DO - 10.22034/erfani.2025.5001488 AB - وحدت شخصی وجود به‌مثابة بنیادی‌ترین آموزه در عرفان اسلامی، از سوی برخی اندیشمندان با شبهه غیراجتماعی بودن و مترتب بر آن ضدتمدنی تلقی‌شدن، مواجه گشته است. در این شبهه، اندیشة «وحدت وجود» با اجتماع‌سازی و همچنین با رفتار اجتماعی ناسازگار است و چنین اندیشه‌ای قابلیت بناسازی تمدن را ندارد. اگر بنا باشد عرفان اسلامی به‌منزلة بخشی از دین اسلام و اندیشه‌ای اثرگذار در تمدن تلقی شود، ضروری است به چنین شبهاتی پاسخ داده یا توجیه مناسبی ارائه شود. در این تحقیق شبهة مزبور به روش «توصیفی ـ تحلیلی» بررسی و پاسخ داده شده است. درنتیجة این بررسی تبیین می‌شود که آموزة «وحدت وجود» علاوه بر پذیرش اجتماع و سازگاری با اجتماع‌سازی، می‌تواند بهترین توجیه را برای ریشة گرایش به رفتار اجتماعی و حتی ضرورت آن ارائه دهد که بدون این اندیشه، اثبات آن اگر ممتنع نباشد دست‌کم دشوار می‌نماید. در ادامه، ویژگی‌های تمدنی این آموزه بررسی و نشان داده شده که این آموزة عرفانی نه‌تنها غیراجتماعی و ضدتمدنی نیست، بلکه قابلیت حل و فصل اساسی و گاه انحصاری برخی مسائل حوزة اجتماعی (مانند دیگرگرایی) را دارا بوده و توجه به آن در ساخت تمدن اسلامی ضروری است. UR - https://erfani.nashriyat.ir/node/5001488 L1 - https://erfani.nashriyat.ir/sites/erfani.nashriyat.ir/files/article-files/5001488-1755405138.pdf ER -