TY - JOUR ID - 5002834 TI - چیستی فضیلت اعتدال و جایگاه آن در اسلامی‎سازی علوم انسانی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 17 LA - fa SN - 2645-8217 AU - Alireza, Kermani AD - دانشیار - گروه عرفان مؤسسه Y1 - 2025 PY - 2025 VL - 13 IS - 2 SP - EP - اعتدال ,عقل اعتدالی ,اسلام ,اسلامی‎سازی علوم ,مزاج معنوی ,DO - 10.22034/erfani.2025.5002834 AB - فضیلت اعتدال در سنت فلسفی–عرفانی اسلام، نه‌تنها به‌معنای میانه‌روی اخلاقی در قوای نفس، بلکه به‌مثابه فضیلتی وجودی تفسیر شده که ناظر به تعادل تمامیت وجود انسان می‎باشد. نوشتار حاضر با رویکرد تحلیل مفهومی و تفسیر متن، و با مراجعه به متون دینی و کلمات متفکران مسلمان به واکاوی ابعاد مختلف اعتدال وجودی و نحوه اکتساب آن پرداخته و نقش آن را در شناخت دین و در اسلامی‎سازی علوم بررسی کرده است. در این بررسی، تحقق فضیلت اعتدال از مسیر همراهی علم و عمل دانسته شده و با استناد به قاعده «تناسب میان مدرک و مدرَک» تبیین شده است که اعتدال نفس برای فهم دین کامل و معتدل امری ضروری است. بر این اساس، اسلامی‌سازی علوم نه در قالب افزودن گزاره‌های دینی به ساختار علم، بلکه در گرو تربیت و تهذیب عالم معتدل و وصول وی به فضیلت اعتدال یا مرتبه عقل اعتدالی است که صاحب آن مرتبه جامع علم، عمل، اخلاق و ایمان بوده، توان انکشاف متوازن حقیقت را دارد. یافته‌های مقاله بیانگر آن است که تخلق به صفات الهی، تقوا و عمل صالح، در کنار فهم متعادل آموزه‎های دینی، عناصر وجودیِ تحقق این فضیلتند و اسلامی‌سازی علوم، نتیجه بازسازی عقل انسانی بر مدار اعتدال و توحید است UR - https://erfani.nashriyat.ir/node/5002834 L1 - ER -