Anwar-e Ma`rifat

تطهیر یا تهذیب نفس بن مایة اندیشة عرفانی خوان دلا کروز، معروف به یوحنای صلیبی است، بلکه دقیق تر این است که بگوییم تهذیب تاروپود اندیشة او را شکل داده است، به گونه ای که تقریبا هیچ آموزه ای بدون عنصر طهارت در دستگاه عرفانی او دیده نمی شود. بنابراین فهم کامل و جامع دستگاه عرفانی یوحنا مبتنی بر فهم دستگاه تهذیبی اوست. یوحنا طهارت را به دو مرحله فعال و منفعل تقسیم می کند. طهارت فعال عملی این سویی و از طرف سالک است و طهارت منفعل عملی آن سویی و از طرف حق است. یوحنا شب تیره حس و شب تیره روح را به عنوان مراتب طهارت مطرح می کند و آن دو را راه رسیدن به اشراق، عشق منور و نکاح روحانی می داند. در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، نظریة تهذیبی و جایگاه طهارت در دستگاه عرفانی یوحنا را تبیین و بررسی می کنیم.