Anwar-e Ma`rifat, Volume 12, Issue 2, No 25, Year 2025 , Pages 37-49

    An Analysis of the Foundations of the Realization of Moral Virtue in the Human Soul from the Perspective of Islamic Mystical Ethics

    Writers:
    ✍️ Alireza Tajik / PhD in Philosophy of Ethics, University of Qom / tajik@iki.ac.ir
    Seyed ahmad Fazeli / Associate Professor of Philosophy of Ethics, University of Qom / fazeli.seyyedahmad@gmail.com
    doi 10.22034/erfani.2025.2019771
    Abstract: 
    The spiritual evolution of man, of which the moral virtues is one of most important and prominent manifestations, is a significant and comprehensive process during which all existential developments, from physical movements, including physical actions and behavior to spiritual changes and advancements, are evidently realized and. Based on their ontological foundations and principles, different epistemological schools have explained the nature and the reason for the developments of existence, and especially the important issue of acquiring perfections and virtues in the comprehensive version of man. These explanations face serious challenges and cause thinkers to struggle finding solutions and offering different explanations. Meanwhile, Islamic mysticism claims to have opened a different perspective without getting trapped in those dilemmas by proposing teachings and principles such as the absolute unity of existence and its intrinsic richness, the pursuit of perfection of explicitness and manifestation, and the essential circular movement in the form of two arcs of ascent and descent, as well as by explaining the collective truth of man in the levels of existence and his journey through the stages of annihilation and everlastingness. Using the analytical-descriptive method, this article has compared and explained the claims of mystics on this subject by referring to the foundations and theories of other schools and stating some of their problems.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تحلیل مبانی تحقق فضیلت اخلاقی در نفس انسان از منظر اخلاق عرفانی اسلامی
    Abstract: 
    تکامل معنوی انسان که اتصاف به فضائل اخلاقی یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین نمودهای آن است، فرایندی است شاخص و جامع که طی آن، همة تحولات وجودی، از حرکات جسمانی، در قالب اعمال و رفتار بدنی تا تغییرات و ترقیات روحانی، محقق و مشهود است. مکاتب معرفتی هر یک بر اساس مبانی و اصول هستی‌شناختی خود، به تبیین چیستی و چرایی تحولات هستی و به‌ویژه در موضوع پراهمیت کسب کمالات و فضائل در نسخة جامع آدمی پرداخته‌اند. این تبیین‌ها با تنگناها و چالش‌های دشواری روبه‌روست که حل آنها اندیشمندان را به تکاپو واداشته و توضیحات متفاوتی ارائه داده‌اند. در این میان، عرفان اسلامی نیز مدعی است با طرح آموزه‌ها و اصولی مانند وحدت اطلاقی وجود و غنای ذاتی آن، طلب کمال جلا و استجلا و حرکت دورانی ذاتی در قالب دو قوس صعود و نزول، همچنین با توضیح حقیقت جمعی انسان در مراتب هستی و سیر او در منازل فنا و بقا، منظری متفاوت گشوده و در دام آن معضلات گرفتار نیست. این نوشتار با روش تحلیلی ـ توصفی با اشاره به مبانی و نظریات نحله‌های دیگر و بیان برخی از مشکلات آنها، به مقایسه و توضیح مدعای عارفان در این باب پرداخته است.
    References: 
    • آملی، سیدحیدر (1394). نص النصوص فی شرح الفصوص. تحقیق محسن بیدارفر، قم: بیدار.
    • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (2007). احوال النفس. پاریس: دار بیبلیون.
    • ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1376). الالهیات من کتاب الشفاء. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    • ابن‌عربی، محیی‌الدین (بی‌تا). الفتوحات المکیه. بیروت: دار صادر.
    • ابن‌عربی، محیی‌الدین (1383). کشف المعنی عن سر اسماء الله الحسنی. تحقیق علی زمانی قمشه‌ای. قم: مطبوعات دینی.
    • ارسطو (1385). مابعد الطبیعه. ترجمة محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو.
    • ارسطو (2007). الطبیعه. تحقیق عبدالرحمن بدوی. قاهره: المرکز القومی للترجم.
    • بقلی شیرازی، روزبهان (1428ق). تقسیم الخواطر. تصحیح احمد فرید المزیدی. قاهره: دارالآفاق العربیه.
    • بهمنیار بن مرزبان (1375). التحصیل. تهران: دانشگاه تهران.
    • تبریزی، رجبعلی (1386). الاصل الاصیل (اصول آصفیه). تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
    • جندی، مؤیدالدین (بی‌تا). شرح فصوص الحکم. تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی. قم: بوستان کتاب.
    • حلی، حسن بن یوسف (1387). اسرار الخفیة فی علوم العقلیه. قم: بوستان کتاب.
    • صدرالمتألهین (1363). مفاتیح الغیب. تصحیح محمد خواجوی. تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
    • صدرالمتألهین (1368). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. قم: مکتبة المصطفوی.
    • صدرالمتألهین (1382). شرح و تعلیقه صدرالمتألهین بر الهیات شفا. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین (1387). مجموعه رسائل. قم: بوستان کتاب.
    • طباطبائی، سیدمحمدحسین (1416ق). نهایة الحکمه. قم: جامعة مدرسین.
    • فارابی، ابونصر (1991). آراء اهل المدینة الفاضله، تقدیم و تعلیق نادر البیرنصری. بیروت: دارالمشرق.
    • فرغانی،‌ سعید بن محمد (1390). منتهی المدارک (شرح تائیه ابن فارض). قم: آیت اشراق.
    • قاسانی، عبدالرزاق (1426ق). لطائف الأعلام فى اشارات أهل الإلهام‏. قاهره: مکتبة الثقافة الدینیه.
    • قمی، شیخ ‌عباس (1395). مفاتیح الجنان. تهران: فرحان.
    • قونوی،‌ صدرالدین (1390). رسالة النصوص. تهران: اشراق.
    • قونوی،‌ صدرالدین (1371). النصوص. تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    • قونوی،‌ صدرالدین (2010). مفتاح الغیب. تحقیق عاصم ابراهیم الکیالی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    • قیصری، داود بن محمود (1375). شرح فصوص الحکم. تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی. تهران: علمی و فرهنگی.
    • قیصری، داود بن محمود (1381). رسائل قیصری. تحقیق سیدجلال‌الدین آشتیانی. تهران: مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
    • قیصری، داود بن محمود (1382). شرح فصوص الحکم. تحقیق حسن حسن‌زاده آملی. قم: بوستان کتاب.
    • کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tajik, Alireza, Fazeli, Seyed ahmad.(2025) An Analysis of the Foundations of the Realization of Moral Virtue in the Human Soul from the Perspective of Islamic Mystical Ethics. Anwar-e Ma`rifat, 12(2), 37-49 https://doi.org/10.22034/erfani.2025.2019771

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Alireza Tajik; Seyed ahmad Fazeli."An Analysis of the Foundations of the Realization of Moral Virtue in the Human Soul from the Perspective of Islamic Mystical Ethics". Anwar-e Ma`rifat, 12, 2, 2025, 37-49

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tajik, A, Fazeli, S.(2025) 'An Analysis of the Foundations of the Realization of Moral Virtue in the Human Soul from the Perspective of Islamic Mystical Ethics', Anwar-e Ma`rifat, 12(2), pp. 37-49

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Tajik, A, Fazeli, S. An Analysis of the Foundations of the Realization of Moral Virtue in the Human Soul from the Perspective of Islamic Mystical Ethics. Anwar-e Ma`rifat, 2025; 12(2): 37-49