Anwar-e Ma`rifat

آیه امانت از آیات متشابه قرآن کریم و مرتبط با بحث عمیق معنای زندگی است. مفسران مصادیق امانت را طاعت و تکلیف، ولایت الهی، خلافت الهی، خلافت ائمه اطهار ع، نفس ناطقه و غیره دانسته اند. از منظر مولوی امانت بر مصادیقی چون نفحات حق، عشق الهی، حیات وارونه انسان و اختیار قابل تطبیق است. از میان معانی فوق، اختیار معنایی منحصر به فرد است که تنها مولوی از میان اندیشمندان حوزه قرآن و عرفان، آن را به عنوان مصداق امانت تبیین نموده است. وی اختیار را از منظر تردد زایی که مایه رنجش روح انسان و بازماندن از حیات آرام و لذت بخش ملکوتی است، منظور داشته و راه خروج از دوزخ فکر و ذکر اختیاری را، سپردن اختیار کامل نفس در دست خداوند و بی اختیاری عاشقانه و عارفانه دانسته است. نگارنده اختیار را از حیث معصیت زایی و گرفتار آمدن در عقوبت الهی مورد ارزیابی قرار داده که این عواقب، موجب اتصاف انسان به ظلوم و جهول گشته است.