Pages:
23-42
Receive Date: 2025/04/12
Accept Date: 2025/04/12
Abstract:
Among the issues which have been thoroughly studied by all Muslim scholars is “God,s foreknowledge of things”. Contrary to early philosophers, Mulla Sadra, one of the Muslim philosophers provides a rational explanation of this knowledge in two areas: essence and contrary-to-essence, which is compatible to God’s unity and simplicity. In his philosophical works, he presents two interpretations which are totally different from that presented by gnostics. First, citing the outward meaning of the words of gnostics, he considers their view to be equal to that of the Mu’tazilites; both lacking proofs, Then, resting on gnostics' hidden facts and sayings, he regards their view about God’s foreknowledge of things, as the deepest and most precise. The present paper reviews Mulla Sadra's two different interpretations gnostics' view about God’s foreknowledge of things and examines their compatibility or incompatibility with gnostics' view.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :علم پیشین الهی در عرفان اسلامی؛ از منظر صدرالمتألهین
Abstract:
«علم پیشین خداوند به اشیا» از جمله موضوعاتی است که همة دانشمندان مسلمان از زوایای گوناگون به آن پرداخته اند. در میان حکمای مسلمان، صدرالمتألهین، برخلاف حکمای پیشین، تبیینی عقلی از این علم خداوند به اشیا، در دو ساحتِ ذات و مغایر ذات ارائه می دهد که با وحدت و بساطت ذات متعال سازگار می باشد. ایشان در آثار فلسفی خود، در ضمن بررسی آراء اندیشمندان مسلمان دربارة نحوة علم پیشین خداوند به اشیا، دو تفسیر کاملاً متفاوت از دیدگاه عرفا ارائه داده است: وی ابتدا با استناد به ظاهر عبارات عرفا، دیدگاه آنان را در تهی بودن از دلیل، هم سطح دیدگاه معتزله دانسته است. سپس با استناد به واقعیت های نهفته در عبارات عرفا، دیدگاه آنان در زمینة علم پیشین خداوند به اشیا را، عمیق ترین و دقیق ترین دیدگاه دانسته است.
این مقاله، به بررسی دو تفسیر متفاوت صدرالمتألهین از دیدگاه عرفا دربارة نحوة علم پیشین خداوند به اشیا می پردازد و انطباق و یا عدم انطباق تفسیر ایشان با دیدگاه عرفا را مورد بررسی قرار می دهد.
References:
- ابنعربي، محييالدين، بيتا، الفتوحات المكية، بيروت، دار صادر.
- جندي، مؤيدالدين، 1381، شرح فصوص الحکم، چ دوم، قم، بوستان کتاب.
- جواديآملي، عبدالله، 1372، شرح حکمت متعاليه، تهران، الزهرا.
- موسوي خميني، روحالله، 1376، مصباح الهداية إلي الخلافة و الولاية، تصحيح سيدجلالالدين آشتياني، چ سوم، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خميني.
- صدرالمتألهين، 1981م، الحکمة المتعاليۀ في الأسفار العقلية الاربعة، چ سوم، بيروت، دار احياء التراث.
- ـــــ ، 1360، الشواهد الربوبية في المناهج السلوکية، چ دوم، مشهد، المرکز الجامعي للنشر.
- ـــــ ، 1354، المبدأ و المعاد، تصحيح سيدجلالالدين آشتياني، تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران.
- ـــــ ، 1375، مجموعه رسائل فلسفي، تصحيح حامد ناجي اصفهاني، تهران، حكمت.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، بيتا، الرسائل التوحيدية، بيروت، مؤسسة النعمان.
- عبوديت، عبدالرسول، 1387، درآمدي به نظام حکمت صدرايي، چ دوم، تهران و قم، سمت و مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- قيصري، داود، 1375، شرح فصوص الحکم، تصحيح سيدجلالالدين آشتياني، تهران، علمي فرهنگي
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Oboodiyat, Abdolrasuol, Sharifi, Mahmoud.(2025) A Review of Mulla Sadra's Interpretation of Foreknowledge Discussed in Islamic MysticismProfessor of IKI . Anwar-e Ma`rifat, 3(1), 23-42
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Abdolrasuol Oboodiyat; Mahmoud Sharifi."A Review of Mulla Sadra's Interpretation of Foreknowledge Discussed in Islamic MysticismProfessor of IKI ". Anwar-e Ma`rifat, 3, 1, 2025, 23-42
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Oboodiyat, A, Sharifi, M.(2025) 'A Review of Mulla Sadra's Interpretation of Foreknowledge Discussed in Islamic MysticismProfessor of IKI ', Anwar-e Ma`rifat, 3(1), pp. 23-42
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Oboodiyat, A, Sharifi, M. A Review of Mulla Sadra's Interpretation of Foreknowledge Discussed in Islamic MysticismProfessor of IKI . Anwar-e Ma`rifat, 2025; 3(1): 23-42