Anwar-e Ma`rifat, Volume 11, Issue 2, No 23, Year 2025 , Pages 73-90
Criticizing the Reference of the Theory of "Considering the Revelation as Imagination" to the Metaphysics of Union
Writers:
✍️ Morteza Zadehbamari
/ PhD Student of Philosophy, the Imam Khomeini Institute for Education and Research / mortezazadehbameri@gmail.com
/ PhD Student of Philosophy, the Imam Khomeini Institute for Education and Research / mortezazadehbameri@gmail.comHosein mozaffari / Assistant professor at the Mysticism Department, the Imam Khomeini Institute for Education and Research / Mozaffari48@Yahoo.com
/ Assistant professor at the Mysticism Department, the Imam Khomeini Institute for Education and Research / Mozaffari48@Yahoo.comAbstract:
"Prophecy" which is based on revelation is one of the principles of monotheistic religions. Thinkers have different views on the truth of revelation and its various dimensions. In the meantime, a group of contemporary intellectuals have taken a different approach and presented interesting opinions about revelation by relying on some mystics’ words. Among these people is Abdul Karim Soroush. From his viewpoint, revelation is the same as dream, and dream is the same as revelation; the Qur'an is a kind of dream, and the Holy Prophet is the narrator of prophetic dreams. For him, the Qur'an is the word of Muhammad and is figuratively attributed to God. He believes that Gabriel does not have an objective existence out of the prophet's imagination. In fact, he denied the mediating role of Gabriel in the transmission of revelation and introduced the Prophet as responsible for revelation. To explain his view, Soroush takes advantage of the opinions of the people of knowledge about the metaphysics of union and the Hadīth of Qurb al-Nawāfil (Hadith concerning nearness to God) and Qurb al-Faraiz . Using descriptive-analytical method, this article examines Soroush's claim and his mystical references; it makes it clear that his claim is principally distorted and his reference to metaphysics of union is incomplete and incorrect. Because a perfect man reaches the stage of annihilation and becomes annihilated in God and as a result he is only a listener and has no initiative in this regard.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نقد استناد نظریه «رؤیاپنداری وحی» به متافیزیک وصال
Abstract:
یکی از اصول ادیان توحیدی، «نبوت» است که خود مبتنی بر وحی است. اندیشمندان دیدگاه‌های متفاوتی درباره حقیقت وحی و ابعاد گوناگون آن دارند. در این میان، گروهی از روشنفکران معاصر با استناد به برخی از کلمات عرفا، رویکردی متفاوت اتخاذ و نظراتی شاذ در باب وحی ارائه کرده‌اند. از جمله این افراد عبدالکریم سروش است. از منظر وی وحی همان رؤیا و رؤیا نیز همان وحی است و قرآن از جنس خواب، و نبی اکرم(ص) نیز راوی رؤیاهای رسولانه است. از دیدگاه وی، قرآن کلام محمد(ص) است و به صورت مجازی به خدا نسبت داده شده است. وی معتقد است: جبرئیل وجودی عینی و خارج از خیال پیامبر(ص) ندارد. درواقع وی نقش واسطه‌گری جبرئیل در انتقال وحی را نفی کرده و پیامبر(ص) را همه‌کاره وحی معرفی می‌کند. او برای تبیین دیدگاه خویش، از آراء اهل معرفت در باب متافیزیک وصال و قرب نوافل و فرائض بهره می‌جوید. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی اصل ادعای سروش و استشهادات عرفانی وی، می‌پردازد و روشن می‌سازد که اصل ادعای او مخدوش و استشهاد ایشان به متافزیک وصال، ناقص و نادرست است؛ زیرا انسان کامل با رسیدن به مقام فنا، فانی فی‌الله می‌شود و در نتیجه فقط مستمع است و سخنی از خویش ندارد.
References:
- آشتیانی، سیدجلال‌الدین،1370، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، چ سوم، تهران، امیرکبیر.
- آملی، سیدحیدر، 1368، جامع الأسرار و منبع الأنوار، تهران، علمی و فرهنگی.
- ابن‌‌ترکه، صائن‌الدین، ۱۳۷۸، شرح فصوص الحکم، تحقیق و تصحیح محسن بیدارفر، قم، بیدار.
- ابنعربی، محیی‌الدین، 1422ق، تفسیر ابنعربی، تحقیق و تصحیح سمیر مصطفی رباب، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- ابنعربی، محیی‌الدین ، ۱۹۴۶م، فصوص الحکم، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه.
- ابنعربی، محیی‌الدین ، بی‌تا، الفتوحات المکیة، بیروت، دار الصادر.
- ابن‌‌قیم الجوزیه، ابوعبدالله محمدبن ابی‌بکر، 1425ق، مدارج السالکین، تحقیق و تصحیح عبدالغنی محمدعلی الفاسی، بیروت، دار الکتب العلمیه.
- جامی، عبدالرحمن، ۱۳۸۳، أشعة اللمعات، تحقیق و تصحیح هادی رستگار مقدم گوهری، قم، بوستان کتاب.
- جامی، عبدالرحمن ، ۱۴۲۵ق، شرح فصوص الحکم، تحقیق و تصحیح عاصم ابراهیم الکیالی الحسینی الشاذلی الدرقاوی، بیروت، دار الکتب العلمیه.
- جندی، مؤیدالدین، ۱۴۲۳ق، شرح فصوص الحکم، تحقیق و تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ دوم، قم، بوستان کتاب.
- جوادی آملی، عبدالله، ۱۳۸۷، عین نضاخ، قم، اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله ، ۱۳۹۹، تسنیم، قم، اسراء.
- چیتیک، ویلیام، ۱۳۸۵، عوالم خیال، ترجمة نجیب الله شفق، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- سبزواری، ملاهادی، 1369ـ1379، شرح المنظومه، تهران، ناب.
- سروش، عبدالکریم، ۱۳۸۶، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۸۸، فربه‌تر از ایدئولوژی، تهران، مؤسسة فرهنگی صراط.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۹۲الف، «خواب احمد خواب جمله انبیاست»، در: www.dinonline.com.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۹۲ب، «زهی مراتب خوابی که به ز بیداری است»، در: www.dinonline.com.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۹۲هـ، «شبی برنشست از فلک برگذشت»، در: www.dinonline.com.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۹۲ی، «زهی مراتب خوابی که به ز بیداری است»، در: www.dinonline.com.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۹۷، کلام محمد رؤیای محمد، صقراط.
- سروش، عبدالکریم ، ۱۳۸۵، بسط تجربه نبوی، تهران، موسسه فرهنگی صراط.
- شعرانی، عبدالوهاب، ۱۴۱۸ق، الیواقیت و الجواهر فی بیان عقائد الأکابر، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- صدرالمتألهین، 1360، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ دوم، مشهد، المرکز الجامعی للنشر.
- صدرالمتألهین ، 1361، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، چ دوم، قم، بیدار.
- صدرالمتألهین ، 1363، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوی، تهران، مؤسسة تحقیقات فرهنگی.
- صدرالمتألهین ، ۱۹۸۱م، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث.
- صدوق، محمدبن علی، ۱۳۵۷، التوحید، تصحیح سیدهاشم حسینی تهرانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین، 1390ق، المیزان فی تفسیر القرآن، چ دوم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
- غزالی، ابوحامد، 1416ق، مجموعة رسائل الإمام الغزالی، بیروت، دار الفکر.
- فرغانی، سعیدالدین، ۱۳۷۹، مشارق الدراری شرح تائیه ابن‌‌فارض، تحقیق و تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، چ دوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Zadehbamari, Morteza, mozaffari, Hosein.(2025) Criticizing the Reference of the Theory of "Considering the Revelation as Imagination" to the Metaphysics of Union. Anwar-e Ma`rifat, 11(2), 73-90 https://doi.org/10.22034/erfani.2024.2021932
Morteza Zadehbamari; Hosein mozaffari."Criticizing the Reference of the Theory of "Considering the Revelation as Imagination" to the Metaphysics of Union". Anwar-e Ma`rifat, 11, 2, 2025, 73-90
Zadehbamari, M, mozaffari, H.(2025) 'Criticizing the Reference of the Theory of "Considering the Revelation as Imagination" to the Metaphysics of Union', Anwar-e Ma`rifat, 11(2), pp. 73-90
