بازنمایی «عبادت» از منظر اهل‌بیت(ع) با تأکید بر چیستی و بایستگی آن
نویسندگان:
چکیده:
عبادت یکی از نیازهای فطری بشر است که شناخت نادرست آن، انسان را به پرستش معبودهای غیرحقیقی یا انجام عبادات بی‌محتوا و باطل وامی‌دارد. اهل‌بیت(ع) به‌عنوان سرآمدان معرفت و عبادت، شناخت کاملی از این گرایش باطنی انسان ارائه کرده‌اند که این مقاله به منظور دستیابی به ماهیت عبادت، روایات ایشان را کاویده است. از منظر اهل‌بیت(ع)، عبادت برترین گرایش عقلی انسان است که از معرفت سرچشمه گرفته و ایمان را به ارمغان می‌آورد. مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده عبادت، خضوع و اطاعت، و قصد و نیت است. بایسته‌های عبادت در سه حوزه صحت، قبول و کمال پی‌جویی می‌شود. در منظومه معرفتی اهل‌بیت(ع)، مطابقت با کتاب و سنت، شرط صحت عبادت است. قبولی عبادت وابسته به وجود اخلاص و پذیرش ولایت اهل‌بیت(ع) است. شرط کمال عبادت نیز در دو ساحت ظاهری و باطنی قابل رهگیری است که اموری همچون مداومت بر عبادت، میانه‌روی در عبادت، مراعات قوای جسمانی و عدم تعارض با معیشت در بخش ظاهری، و خشوع و سکینه و خفا و عشق و بزرگ نشمردن عبادت در بخش باطنی موجب کمال عبادت خواهند بود.
Article data in English (انگلیسی)
Title:
The Representation of "Worship" from the Perspective of Ahl al-Bayt with an Emphasis on Its Nature and Necessity
Abstract:
Worship is one of the innate needs of human beings, the wrong understanding of which leads people to the worship of unreal gods or meaningless and false ways of worship. As pioneers in knowledge and worship, Ahl al-Bayt have provided a complete understanding of this inner tendency, and the present paper has analyzed their narrations to grasp the nature of worship. From the viewpoint of Ahl al-Bayt, worship is man’s highest intellectual tendency, which originates from knowledge and leads to faith. The most important elements of worship are submission, obedience, and intention. The requirements of worship can be sought in the three areas of correctness, acceptance and perfection. In the Ahl al-Bayt's knowledge system, conformity with the Quran and the Sunnah is a condition for the correctness of worship. The correctness of worship depends on sincerity and the acceptance of the wilayat (guardianship) of Ahl al-Bayt. The perfection of worship can be observed in two external and internal areas; external factors include persistence in worship, moderation in worship, observance of physical strength and non-conflict with life. Internal factors, which lead to the perfection of worship, include humility, quietness, concealment, love, and not overestimating one’s worship.
- نهج‌البلاغه، 1414ق، تحقیق علی‌نقی فیض‌الاسلام، قم، هجرت.
- صحیفه سجادیه، 1376، قم، الهادی.
- مصباح‌الشریعه (منسوب به امام صادق ع)، 1400ق، بیروت، اعلمی.
- ابن ابی‌جمهور احسائی، محمدبن زین‌الدین، 1405ق، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، تحقیق مجتبی عراقی، قم، سیدالشهداء.
- ابن‌اشعث کوفی، محمدبن محمد، بی‌تا، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران، مکتبة النینوی الحدیثه.
- ابن‌حیون، نعمان‌بن محمد، 1409ق، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار (ع)، تحقیق محمدحسین حسینی جلالی، قم، جامعة مدرسین.
- ابن‌شعبه حرانی، حسن‌بن علی، 1404ق، تحف العقول، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چ دوم، قم، جامعة مدرسین.
- ابن‌فارس، احمدبن زکریا، 1399ق، معجم مقاییس اللغة، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، بی‌جا، دار الفکر.
- ابن‌منظور، محمدبن مکرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بیروت، دار الفکر.
- ابوهلال عسکری، حسن‌بن محمد، بی‌تا، الفروق اللغویه، قاهره، دار العلم.
- ازهری، محمدبن احمد، 2001م، تهذیب اللغة، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- برقی، احمدبن محمد،1371ق، المحاسن، تحقیق جلال‌الدین محدث، چ دوم، قم، دار الکتب الاسلامیه.
- تمیمی آمدی، عبدالواحد‌بن محمد، 1366، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق مصطفی درایتی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
- تمیمی آمدی، عبدالواحد‌بن محمد، 1410ق، غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق سیدمهدی رجائی، چ دوم، قم، دار الکتاب الاسلامی.
- جوهری، اسماعیل‌بن حماد، 1407ق، الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة، چ چهارم، بیروت، دار العلم للملایین.
- حرعاملی، محمدبن حسن، 1409ق، وسائل الشیعة، قم، مؤسسة آل البیت (ع).
- حلوانی، حسین‌بن محمد، 1408ق، نزهة الناظر و تنبیه الخاطر، قم، مدرسة الإمام المهدی (عج).
- دیلمی، حسن‌بن محمد، 1408ق، أعلام الدین فی صفات المؤمنین، قم، مؤسسة آل‌البیت (ع).
- دیلمی، حسن‌بن محمد، 1412ق، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، شریف الرضی.
- راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد، 1412ق، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق، دار القلم و الدار الشامیه.
- راوندی کاشانی، فضل‌الله، بی‌تا، النوادر، تحقیق احمد صادقی اردستانی، قم، دار الکتاب.
- زبیدی، محمدبن محمد، بی‌تا، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق مجموعة من المحققین، بی‌جا، دار الهدایه.
- شعیری، محمدبن محمد، بی‌تا، جامع الاخبار، نجف، مطبعة الحیدریه.
- صدوق، محمدبن علی، 1376ق، الأمالی، چ ششم، تهران، کتابچی.
- صدوق، محمدبن علی ، 1362، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، جامعة مدرسین.
- صدوق، محمدبن علی ، 1378ق، عیون أخبار الرضا (ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران، جهان.
- صدوق، محمدبن علی ، 1385ق، علل الشرائع، قم، کتابفروشی داوری.
- صدوق، محمدبن علی ، 1395ق، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چ دوم، تهران، اسلامیه.
- صدوق، محمدبن علی ، 1398ق، التوحید، تحقیق هاشم حسینی، قم، جامعة مدرسین.
- صدوق، محمدبن علی ، 1403ق، معانی الاخبار، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، جامعة مدرسین.
- صدوق، محمدبن علی ، 1413ق، من لا یحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چ دوم، قم، جامعة مدرسین.
- طبرسی، احمدبن علی، 1403ق، الإحتجاج علی أهل اللجاج، تحقیق محمدباقر خرسان، مشهد، مرتضی.
- طبرسی، علی‌بن حسن، 1385ق، مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار، چ دوم، نجف، المکتبة الحیدریه.
- طبری آملی، محمدبن ابی‌القاسم، 1383ق، بشارة المصطفی لشیعة المرتضی، چ دوم، نجف، المکتبة الحیدریه.
- طوسی، محمدبن حسن، 1414ق، الأمالی، قم، دار الثقافه.
- عریضی، علی‌بن جعفر، 1409ق، مسائل علی‌بن جعفر و مستدرکاتها، قم، مؤسسة آل البیت(ع).
- فتال نیشابوری، محمدبن احمد، 1375، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، قم، رضی.
- فیروزآبادی، محمدبن یعقوب، 1426ق، القاموس المحیط، چ هشتم، بیروت، مؤسسة الرساله.
- قمی، علی‌بن ابراهیم، 1404ق، تفسیر القمی، تحقیق طیب موسوی جزائری، چ سوم، قم، دار الکتاب.
- کلینی، محمدبن یعقوب، 1407ق، الکافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- کراجکی، محمدبن علی، 1394ق، معدن الجواهر و ریاضة الخواطر، تحقیق احمد حسینی، چ دوم، تهران، مرتضوی.
- کراجکی، محمدبن علی، 1410ق، کنز الفوائد، تحقیق عبدالله نعمة، قم، دارالذخائر.
- لیثی واسطی، علی‌بن محمد، 1376ق، عیون الحکم و المواعظ، قم، دار الحدیث.
- مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحار الانوار، چ دوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
- مجلسی، محمدباقر ، 1404ق، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تحقیق هاشم رسولی محلاتی، چ دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- مفید، محمدبن محمدبن نعمان، 1413ق ـ الف، الإختصاص، تحقیق علی‌اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، قم، کنگرة شیخ مفید.
- مفید، محمدبن محمدبن نعمان ، 1413ق ـ ب، الأمالی، تحقیق حسین استادولی و علی‌اکبر غفاری، قم، کنگرة شیخ مفید.
- ورام‌بن ابی‌فراس، مسعودبن عیسی، 1410ق، مجموعة ورام، قم، مکتبة فقیه.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
چگینی، رسول، شکری، فاطمه.(1401) بازنمایی «عبادت» از منظر اهل‌بیت(ع) با تأکید بر چیستی و بایستگی آن. فصلنامه انوار معرفت، 11(2)، 91-108 https://doi.org/10.22034/erfani.2024.2021721
رسول چگینی؛ فاطمه شکری."بازنمایی «عبادت» از منظر اهل‌بیت(ع) با تأکید بر چیستی و بایستگی آن". فصلنامه انوار معرفت، 11، 2، 1401، 91-108
چگینی، رسول، شکری، فاطمه.(1401) 'بازنمایی «عبادت» از منظر اهل‌بیت(ع) با تأکید بر چیستی و بایستگی آن'، فصلنامه انوار معرفت، 11(2), pp. 91-108
