انوار معرفت

(نویسنده مسئول) سیدمحمدرضا میریوسفی / دکترای ادیان مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)     abasehosyon@yahoo.com
نسرین توکلی / استادیار الهیات و علوم اسلامی دانشگاه پیام نور تهران ـ ایران    tavakoli.t@pnu.ac.ir
علیرضا صانعی / دکترای فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)    alirezasani52@yahoo.com

چکیده
تطهیر یا تهذیب نفس بن مایة اندیشة عرفانی خوان دلا کروز، معروف به یوحنای صلیبی است، بلکه دقیق تر این است که بگوییم تهذیب تاروپود اندیشة او را شکل داده است، به گونه ای که تقریبا هیچ آموزه ای بدون عنصر طهارت در دستگاه عرفانی او دیده نمی شود. بنابراین فهم کامل و جامع دستگاه عرفانی یوحنا مبتنی بر فهم دستگاه تهذیبی اوست. یوحنا طهارت را به دو مرحله فعال و منفعل تقسیم می کند. طهارت فعال عملی این سویی و از طرف سالک است و طهارت منفعل عملی آن سویی و از طرف حق است. یوحنا شب تیره حس و شب تیره روح را به عنوان مراتب طهارت مطرح می کند و آن دو را راه رسیدن به اشراق، عشق منور و نکاح روحانی می داند. در این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، نظریة تهذیبی و جایگاه طهارت در دستگاه عرفانی یوحنا را تبیین و بررسی می کنیم.

کلید واژه ها: طهارت نفس، طهارت فعال، طهارت منفعل، تهذیب نفس، یوحنای صلیبی (خوان دلا کروز).