انوار معرفت

(نویسنده مسئول) رسول چگینی/ دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه باقرالعلوم    rsl.chegini@yahoo.com
فاطمه شکری/ طلبة سطح 3 حوزة علمیة جامعةالزهرا    ftm.shokri@yahoo.com
چکیده
عبادت یکی از نیازهای فطری بشر است که شناخت نادرست آن، انسان را به پرستش معبودهای غیرحقیقی یا انجام عبادات بی محتوا و باطل وامی دارد. اهل بیت (ع) به عنوان سرآمدان معرفت و عبادت، شناخت کاملی از این گرایش باطنی انسان ارائه کرده اند که در این مقاله به منظور دستیابی به ماهیت عبادت، روایات ایشان مورد واکاوی قرار گرفته است. از منظر اهل بیت (ع)، عبادت برترین گرایش های عقلی انسان است که از معرفت سرچشمه گرفته و ایمان را به ارمغان می آورد. مهمترین عناصر تشکیل دهنده عبادت، خضوع و اطاعت، و قصد و نیت است. بایسته های عبادت در سه حوزه صحت، قبول و کمال قابل استخراج است. در منظومه معرفتی اهل بیت (ع)، مطابقت با کتاب و سنت، شرط صحت عبادت است. قبولی عبادت، وابسته به وجود اخلاص و پذیرش ولایت اهل بیت (ع) در آن است. شرط کمال عبادت نیز در دو ساحت ظاهری و باطنی قابل ره گیری است که اموری همچون مداومت بر عبادت، میانه روی در عبادت، مراعات قوای جسمانی و عدم تعارض با معیشت در بخش ظاهری و خشوع و سکینه، خفا، عشق و بزرگ نشمردن عبادت در بخش باطنی موجب کمال عبادت خواهند بود.

کلیدواژه ها: عبادت، پرستش، خضوع، شروط عبادت، نیت، ولایت.